Truyện ngắn của tác giả BỬU UYỂN (phu quân bạn Lê thị Lệ Huyền, ĐK67, B7).
Tô Bánh Canh
(Tác giả: Bửu Uyển)
Đầu hẻm 324 Trần Bình Trọng, có một quán bán bánh canh, nhỏ bé, đơn sơ. Nhưng mỗi buổi sáng, người đến ăn khá đông, tấp nập ồn ào. Không biết quán bánh canh nầy có từ lúc nào. Quán ăn lề đường nên không có tên. Những khách quen của quán, vui vẻ đặt cho quán cái tên là Quán Cô Xinh. Quán chỉ có một cái bàn gỗ đơn sơ, trên đó để một số tô, chén. Bên cạnh là một lò lửa than, trên đó đặt một nồi bánh canh thơm ngát. Quán nép mình núp nắng bên hông vách tường của một cao ốc. Trước quán chỉ có hai cái bàn nhỏ cũ kỹ và năm bảy cái ghế. Nhiều khách hàng khi đến ăn bánh canh, họ mang theo cả ghế ngồi. Điều hành việc buôn bán, chỉ có một mình cô Xinh.
Một hôm, cô Xinh thấy một chú bé khoảng
bảy, tám tuổi, ốm o, đứng nhìn cô phục vụ cho khách, với đôi mắt thèm thuồng.
Cô hỏi nó:"Em muốn mua bánh canh hả?"
Nó trả lời ngay :"Em không có tiền."
Nó vẫn đứng đó, mắt hau háu nhìn những tô bánh canh cô bưng ra cho khách. Cô hiểu,
cô nói với nó:"Cô cho em một tô bánh
canh nhé." Nó lắp bắp: "Em
không có tiền." Cô Xinh vui vẻ nói: "Cô cho em, cô không tính tiền đâu."
Khi cô Xinh đưa tô bánh canh cho thằng
bé, cô cứ tưởng nó sẽ vui mừng húp vội tô bánh canh mà nó thèm thuồng. Nhưng cô
ngạc nhiên thấy thằng bé không ăn, mà cẩn thận bưng tô bánh canh đi vào trong hẻm. Một lát sau, nó trở lại trả cái tô cho cô và
lí nhí cám ơn cô. Cảnh nầy cứ diễn đi, diễn lại nhiều ngày như vậy.
Một hôm, cô Xinh tò mò hỏi nó:"Em tên gì vậy, hình như em ở trong xóm nầy?
Mà sao cô cho em bánh canh mà em không ăn ngay, em lại bưng đi đâu vậy?"
Nó chậm rãi trả lời :"Thưa cô, em
tên là Tô, mỗi khi cô cho em bánh canh, em đem về ngay cho mẹ em ăn, vì mẹ em
đang đói. Thường ngày, em đi ăn xin để nuôi mẹ em., nhưng không hiểu sao mấy
hôm nay em chẳng xin được đồng nào, mẹ em đói lắm. Nếu không có tô bánh
canh mà cô cho mỗi ngày, chắc mẹ em chết
đói rồi !"
Khi
nghe đứa bé kể hoàn cảnh của mẹ con nó, cô Xinh thấy cay cay nơi mắt, hai hàng
nước mắt chảy dài xuống má. Cô bảo nó: "Từ nay, mỗi ngày em ghé lại đây, cô gởi bánh canh cho mẹ em ăn nhé." Thằng
Tô cảm động nhìn cô và run run nói: "Thưa
cô, lần đầu tiên em gặp một người thương mẹ em như thế!"
Nhờ những tô bánh canh cô Xinh cho, mẹ
Tô sống lây lất qua ngày. Mấy năm sau, mẹ Tô qua đời. Năm ấy em mới 10 tuổi.
Khi mẹ Tô mất, lối xóm biết hoàn cảnh
của em, nên họ góp tiền giúp em mua hòm cho mẹ.
Sau khi mẹ Tô qua đời, Phường đến hỏi
nó giấy chủ quyền nhà. Tô đâu biết giấy chủ quyền là gì, nên nó bảo là không
có; họ đuổi nó đi để lấy nhà.
Từ đó, ngày ngày nó đi lang thang ở
thành phố để xin ăn, tối về ngủ trong những toa xe lửa cũ kỹ bỏ trống ở ga xe lửa
Saigon, gần chợ Bến Thành. Ở đó cũng có nhiều đứa bé vô gia cư, ăn xin như nó,
trú ngụ vào ban đêm. Chúng nó sống hoà thuận, không hề đánh nhau hay giành giật
đồ của nhau. Chúng nó thương nhau, nương tựa nhau để sống.
Một hôm có một em báo tin: "Ê tụi bây ơi, trưa mai ở Chùa có cho ăn cơm
chay miễn phí!" Chúng nó nhao nhao lên: "Chùa nào mà chơi ngon vậy?" "Chùa Già Lam !"
Trưa hôm sau, chúng nó tụ tập đông đủ ở
sân chùa chờ ăn cơm. Chúng nó được những người làm thiện nguyện, dẫn vô ngồi bàn và cho ăn uống no bụng. Ăn xong, chúng nó tự động
biến đi trên khắp nẻo đường của thành phố Sàigòn. Nhưng thằng Tô ở lại, nó giúp rửa chén bát
cho chùa. Nó chăm chỉ, cùng với những người làm thiện nguyện ở chùa, rửa hằng
lô chén bát. Nó không ngờ, ở một
góc nhà ăn, vị thượng tọa trụ trì đang lẵng lặng quan sát thái độ làm việc của
thằng bé ăn xin nầy. Trước khi nó định rời khỏi chùa, thầy trụ trì đến bên nó,
mỉm cười hỏi nó: "Em ở đâu đến đây,
gia cảnh của em ra sao?" Tô lễ phép thưa với thầy: "Thưa thầy, cha mẹ con chết hết rồi, hàng
ngày con đi ăn xin, tối về con ngủ trong những
toa xe lửa bỏ trống ở ga Sàigòn. Ngày nào con xin được năm ba đồng, thì
mua được ổ bánh mì để ăn, ngày nào không xin được gì, thì nhịn đói!"
Thầy trụ trì hết sức xúc động khi biết
được hoàn cảnh đáng thương của đứa bé ăn
xin. Thầy vuốt tóc nó và thân mật nói: "Thầy
cho con ở lại trong chùa, con sẽ làm việc trong chùa như các chú tiểu khác nhé!"
Từ đó, nó từ giả xóm nhà "toa xe
lửa" và ở hẳn trong chùa Già Lam. Thầy thấy nó dễ thương, lanh lợi lại
siêng năng, thầy mến nó và cho nó đi học. Ngoài giờ học, nó tưới nước cho những
cây cảnh trước sân chùa. Đặc biệt thầy giao cho nó nhiệm vụ Giộng một hồi
chuông mỗi ngày, lúc 7 giờ tối. Nó sống hiền hoà nên mọi người trong chùa ai
cũng thương mến nó. Nó thông minh, lại siêng năng học hành, nên mấy năm sau nó
tốt nghiệp Phổ Thông Cơ Sở.
Thầy vui mừng, khen ngợi nó; thầy
khuyên nó nên tiếp tục sự học. Thầy bảo nó cứ thi vào Đại Học, biết đâu ơn trên
sẽ phù hộ cho nó. Thầy hứa với nó, nếu con đậu vào Đại Học, thầy sẽ cho con một
chiếc xe đạp để đi học.
Ơn trên đã đoái thương đến "hoàn
cảnh khó nghèo" của một trẻ mồ côi bất hạnh, nên đã phù hộ cho nó đậu vào
trường Đai Học Y Dược thành phố. Đối với
một học sinh nghèo khó, lại không có quyền thế gì như Tô mà đậu được vào trường Đại Học nầy, quả thật là một
việc lạ lùng hiếm có.
Tô vui mừng báo tin thi đâu cho thầy
biết, thầy xúc động ôm nó vào lòng và nói với nó: "Thầy mừng cho con. Ngày mai con đi với thầy đến tiệm bán xe đạp, thầy
mua cho con một chiếc để con đi học." Khi nhận được chiếc xe đạp mới,
Tô quá cảm động, vì đây là lần đầu tiên trong đời, chàng nhận được một món quà
giá trị như vậy.
Sau 7 năm cần cù học tập trong điều kiện
thiếu thốn, Tô đã tốt nghiệp Bác Sĩ với thứ hạng cao. Tô được bổ nhiệm phục vụ ở
Phòng Cấp Cứu của Bệnh Viện Đa Khoa Saìgòn, phía đối diện với chợ Bến Thành. Biết
hoàn cảnh của Tô khó khăn, nên bệnh viện cấp cho nó một phòng nhỏ để ở; nhưng
nó thích sống ở chùa hơn.
Những ngày làm việc, Tô luôn luôn có
măt ở bệnh viện với tinh thần của một lương y. Tô thương mến, hiền hòa với tất
cả bệnh nhân. Nó nhớ đến hoàn cảnh của mẹ con nó năm xưa, nên nó tận tình săn
sóc cho những bệnh nhân nghèo. Đôi khi nó trả giùm tiền viện phí cho vài bệnh
nhân khó khăn.
Một hôm, đang nghỉ trưa, cô y tá trực
báo cho Tô biết có một bệnh nhân lớn tuổi mới nhập viện, bệnh tình có vẻ trầm
trọng lắm. Bệnh nhân bị sốt cao, lại ho nhiều, thêm tức ngực, khó thở; bà được
cho thở oxy và chuyền nước biển ngay. Vì bệnh nhân bị ho nhiều nên Tô vội vã
dùng ống nghe để kiểm tra phổi của bệnh nhân, xem có gì bất thường không. Khi
Tô áp ống nghe lên ngực bệnh nhân, mắt Tô hoa lên, tim chàng đập mạnh. Tô nhận
ra ngay đây là cô Xinh, chủ quán bánh canh năm xưa ở hẽm 324 đường Trần Bình trọng.
Một vùng trời dĩ vãng ùa về trong tâm
trí anh: anh nhớ đến con hẽm nghèo nàn của thời thơ ấu, nhớ đến người mẹ đau yếu,
nhớ đến những tô bánh canh tình nghĩa mà
cô Xinh đã cho mẹ anh ăn để kéo dài sự sống thêm mấy năm nữa. Giờ đây, ân nhân
của mẹ con anh, là bệnh nhân đang nằm trước mặt anh. Với lòng biết ơn vô hạn,
Tô bắt tay ngay vào việc định bệnh cho cô Xinh. Cứ hai ngày cô được chụp hình
phổi một lần bằng quang tuyến X. Điện tâm đồ được đo mỗi ngày, và liên tục được
chuyền nước biển có pha trụ sinh. Cô đã được lấy máu để xét nghiệm v.v... Căn cứ
vào hình chụp phổi cho bệnh nhân và một vài thử nghiệm khác, bệnh viện đã xác
nhận cô bị sưng phổi, và phổi bên phải của cô có nước ở đáy phổi làm cho cô bị
ho nhiều.
Khi đã tìm ra bệnh, thuốc gì tốt nhất,
hiệu nghiệm nhất mà Tô được biết, anh đều đem ra dùng để trị bệnh cho bệnh
nhân. Vì vậy, sau 10 ngày tích cực điều trị, bệnh nhân không còn sốt nữa, chỉ
ho lai rai, nước ở phổi cũng đã biến mất. Sức khỏe của bệnh nhân tốt lên mỗi
ngày. Cô đã có thể tự ngồi dậy được, và đi lui, đi tới chầm chậm trong phòng.
Một buổi chiêu, khi không còn bệnh
nhân cấp cứu nào nữa, Tô đến ngồi cạnh cô Xinh. Cô vui vẻ chào Tô: "Chào Bác Sĩ, nhờ Bác Sĩ tận tâm chữa trị,
nay tôi thấy khỏe lắm rồi." Tô nhìn thẳng vào bệnh nhân và run run
nói: "Bà có nhận ra tôi là ai không ?"
Bà Xinh ngơ ngác nhìn Tô rồi trả lời :"Thưa
Bác Sĩ, tôi không biết!" Tô cảm động, nắm tay bệnh nhân và nói: "Thưa bà, khi bà mới nhập viện, em đã nhận ra
bà là cô Xinh, người bán bánh canh ở hẽm 324 Trần Bình Trọng năm xưa. Thưa bà,
em là đứa bé gầy ốm năm nào, mỗi ngày được bà cho mẹ con em một tô bánh canh để
sống qua ngày. Nhờ những tô bánh canh của bà cho, mẹ em đã sống thêm được mấy
năm nữa."
Bà bệnh nhân sững sốt nhìn chàng và cảm
động nói: "Bác Sĩ là thằng bé ốm o
năm xưa, sống ở hẽm đường Lý Tự Trọng ư? Tôi tỉnh hay mê đây!" Nó
thân mật cầm tay bà Xinh và nói: "Thưa
bà,em chính là thằng Tô bé nhỏ, ốm yếu năm xưa, đã được cô Xinh cho hắn bánh
canh mỗi ngày đó!"
Bây giờ bà bệnh nhân đã biết lý do tại
sao ông Bác Sĩ nầy lại quá tận tụy chữa bệnh cho bà như vậy. Bà vui vẻ nói với
Tô: "Tôi cám ơn Bác Sĩ." Tô
nhanh nhẹn trả lời bà: "Em cám ơn bà
mới đúng, vì nhờ những tô bánh canh tình nghĩa của bà, em mới có được ngày hôm
nay. Thưa bà, khi bà được xuất viện, bà cho em ân huệ được đưa bà về nhà, và em
xin tình nguyện sẽ chăm sóc sức khỏe cho bà suốt đời!"
Cầm tay bà Xinh, Tô tâm tình với bà: "Thưa bà, em tin Ông Trời có mắt,
mới sắp đặt cho em có cơ hội được gặp lại bà, là ân nhân của mẹ con em!"
Bửu Uyển
San Diego - Tháng 8 / 2021.
