Bài viết của TRẦN BẠCH-LAN (ĐK 67) .
Công viên xanh mát Yorba Regional Park có con đường dành
riêng cho xe đạp hướng Tây Nam chạy thẳng xuống biển Huntington dọc theo dòng
sông Santa Ana. Con sông này được mệnh danh là Dòng Sông Cát, mà quả thật vậy
khi lái xe trên xa lộ 57 hướng Nam đến xa lộ 22, nhìn lòng sông chỉ thấy cát và
cát. Cát nhỏ nhoi, cát miệt mài, trải dài thành một con sông.
Trời Cali nắng ấm,
vừa đạp xe vừa hít thở không khí trong lành, thoang thoảng mùi thơm lá khuynh
diệp đâu đây rất hiếm khi cảm giác được sự an bình trong tâm kể từ khi mùa đại
dịch Vũ Hán đầu xuân Canh Tý mọi người đều phải sống cách ly. Nhiều tháng dài
liên tục suốt ngày quanh quẩn trong nhà đọc tin tức xa gần mà buồn xo. Thế giới
bây giờ, con người chỉ còn biết “ngồi nhớ thương nhau” bởi vì không thể gặp
nhau.
Một mình đạp xe dọc theo
con đường uốn lượn, vừa ra khỏi công viên là đã có thể nghe được tiếng nước
chảy rì rào hòa với tiếng xe chạy trên xa lộ 91 hướng Tây phía bên kia
sông. Khoảng sông ở vị trí này nhìn không lớn lắm vì lau sậy mọc đầy hai
bên, vài con cò trắng đang tĩnh lặng đứng yên rình mồi. Xa xa từng đàn vịt
không ngừng di chuyển ngược xuôi, thỉnh thoảng kêu lên vang dội. Có lẽ vì muốn
bảo vệ sinh thái nên khúc sông trên này có nhiều đập ngăn chặn nước từ
trên núi đổ về con nước dài cả 6 dặm, nhờ vậy cá, vịt, chim , cò, ...có nơi
sinh sống, thoải mái kiếm ăn hằng ngày.
Bỗng nhiên trong
lòng thấy nhẹ nhàng và đầy hoài niệm, hình ảnh quen thuộc như ở vùng quê xứ
mình, hình ảnh của những tháng ngày ngây thơ và vui vẻ. Những ngày hè theo mẹ
về quê ngoại, lạ lùng vui thú đi trên con đường đất song song con lạch nhỏ từ
đầu đến cuối làng, tò mò nhìn ngắm thiên nhiên đồng ruộng. Kỳ lạ thật, cứ mỗi
khi nhớ về quá khứ thì lại thấy thấp thoáng hình ảnh ấm áp của mẹ.
Đi thêm khoảng 5 dặm thì ô kìa trước mắt một đàn cò trắng khoảng vài chục con đang tụ lại kiếm mồi như hình dưới đây:
Cò trong mắt mình từ lâu
đã là con vật xinh đẹp hấp dẫn nhất. Cò có bộ lông màu trắng tinh khiết,
chân cao mảnh khảnh, cổ dài, thân gầy (Đố ai tìm được một con cò nào mập?).
Hình ảnh con cò đứng một chân trên phiến đá, đầu cổ ngẩng cao lên nhìn ra biển
rộng mênh mông, biển và trời cùng một màu xanh ngát. Màu xanh biển
trời hoà nhập làm một tạo thành bức tranh mênh mông bát ngát vô tận khiến
mình cảm thấy nhỏ bé, khiêm nhường trước vũ trụ bao la nhờ vậy dễ dàng chấp
nhận những chuyện xảy ra quanh ta khiến tâm hồn tự do cởi mở hơn. Hình ảnh
cò là biểu tượng tự tại, vượt ra ngoài mọi giới hạn ràng buộc mà ta thường hạn
định lấy chính mình đó là phần quán tưởng giúp ta chuyển hóa trong
môn Tài Chi Càn Khôn Thập Linh* ở tư thế con Cò, hình ảnh vừa nêu trên kèm
theo khẩu quyết:
"Chiếu
phá điểm mù
Rỗng tâm tiếp thọ
Nhẹ nhàng tha thứ."
.
Càng ngắm nhìn đàn Cò thì lại càng nhớ đến bài ca dao khổ
sở của thân Cò.
“Con cò mà đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm
Lộn cổ xuống ao.
Ông ơi ông vớt tôi nao
Tôi có lòng nào
Ông hãy xáo măng,
Có xáo thì xáo nước
trong
Đừng xáo nước đục
Đau lòng cò con”.
Cò Mẹ lặn lội khổ nhọc
vì con đã đành. Cò niên thiếu vất vả cả đời vì ai? Con Cò gánh vác trên vai
trách nhiệm của bao nhiêu cuộc đời, có ai bận tâm nhớ đến mà xót thương không?
“Con cò lặn lội bờ
sông
Ngày Xuân mòn mỏi, má
hồng phôi pha”.
“Cái cò đi đón cơn
mưa
Tối tăm mù mịt ai đưa cò
về?
Cò về thăm quán, thăm
quê
Thăm cha thăm mẹ, cò về
thăm anh.
“Nước non lận đận
một mình
Thương cò lên thác xuống ghềnh bấy nay”.
Phương Vương đã ngậm
ngùi nhắc đến Cò Mẹ:
“Con cò mà cõng nắng mưa
Mẹ tôi đã cõng bốn mùa
gió sương
Vì thương đàn con thơ
ngây
Mẹ tôi chẳng quản thân
gầy tháng năm
Đêm ngày bận rộn khắp
nơi
Vai mang đôi gánh chơi
vơi giữa đời
Như cò mò cá bắt tôm....”
Chế Lan Viên cũng nhắc
đến thân Cò:
“Con còn bế trên tay
Con chưa biết con cò
Nhưng trong lời thơ mẹ
hát,
Có cánh cò đang bay;
‘’Con cò bay lả
Con cò bay la
Con cò cổng Phủ
Con cò Đồng Đăng’’.
Cò một mình cò phải kiếm
lấy ăn
Con có mẹ con chơi rồi
lại ngủ.
‘’Con cò ăn đêm
Con cò xa tổ
Cò gặp cành mềm
Có sợ xáo măng’ ....
JB Nguyễn Hùng &
Nguyễn Nữ Minh Hiếu có hai câu rất cảm động;
“Thân cò lặn lội bờ ao
Mẹ tôi ướt đẫm mưa rào gió sương.”
Nguyễn Công Trứ cũng có
hai câu thơ khó quên;
“Con cò lặn lội bờ sông
Gánh gạo đưa chồng tiếng khóc nỉ non...”
Trần Tế Xương đặc biệt
hơn tất cả, ông làm bài thơ thương xót Cò vợ:
“Quanh năm buôn bán ở
ven sông
Nuôi đủ 5 con với một
chồng
Lặn lội thân cò khi
quãng vắng
Eo sèo mặt nước buổi đò
đông
Một duyên hai nợ thôi
đành phận
Năm nắng mười mưa chẳng quản công”.
Nói chung một cái thân
Cò như là hình ảnh của người đàn bà Việt nam, luôn hy sinh chịu mọi khổ cực,
đắng cay vì con, vì chồng, vì đất nước . VN có hơn cả ngàn năm chiến tranh
chống ngoại xâm và nội chiến, thân Cò cũng hơn cả ngàn năm theo đó mà tang
thương.
Cò mẹ, Cò vợ, Cò
con khóc hết nước mắt tiễn đưa con, đưa chồng, đưa cha ra trận rồi mất chồng,
mất cha, mất con. Thân Cò trong chiến tranh gánh chịu bao nhiêu sinh ly tử
biệt, có ai đếm?
Năm 1975 tưởng đã
hòa bình từ đây Cò không còn lo lắng đến xót xa cả ruột gan khi nghe tiếng đại
bác, tiếng súng xa xa vọng về, hy vọng mọi người sẽ được sống bình an, nhưng
không, Cò lại phải ngược xuôi tảo tần, một tay nuôi con, nuôi cháu, tay kia
xách bới cho chồng cho con đang bị cầm tù nơi rừng thiêng nước độc. Gồng gánh
quà cáp băng rừng lội suối tìm đến tận nơi. Rồi thì Cò nghe tin chồng,
tin con mất xác ở một nơi nào.
Nắm bắt được cơ hội vượt
đại dương tìm con đường sống thì một số Cò lại bị bỏ xác trên biển, bị hải tặc
làm nhục. Vượt qua bao gian khổ đến đất khách quê người, Cò lại phải căng hết
sức, cố gắng làm việc nuôi dưỡng gia đình.
Bây giờ một thế hệ Cò cũng đã đến gần cuối đời, Có Cò đã về miền cát bụi, có Cò thân thể bệnh hoạn, nhớ nhớ quên quên dù con cháu vẫn ở bên cạnh, có Cò cô đơn trong nhà dưỡng lão mỗi ngày chờ đợi thấy người thân.
Viết đến đây mình không muốn viết thêm, hình như đã đi xa đề tài CÒ ƠI rồi, mời các bạn trở về ngắm những hình con cò qua ống kính của mình, trích một đoạn ngắn bản nhạc “Nương Chiều” của cố nhạc sĩ Phạm Duy qua giọng hát nữ ca sĩ Trịnh Vĩnh Trinh..
Mở đầu hay cuối bản nhạc có hai chữ được lập đi lập lại nhiều lần, Chiều ơi .. mà mình cứ hát theo Cò Ơi.
(Bạch Lan viết tháng 8/2020)
* Càn Khôn Thập Linh là môn tài chi do Thầy Hằng Trường sáng tác, mục đích đem sức khỏe cho mọi người, có 10 thế: Thế đầu tiên là Càn, thế cuối cùng là Khôn, ở giữa có 8 con vật như Cóc, Trâu, Cò, Rồng, Phượng, Cọp, Bướm, Rùa, viết tắt là CK10... Những năm gần đây Thầy có sáng tác thêm Càn Khôn biến thế #1,#2,#3...